Nigdy nie kupuj tych produktów. Za granicą od dawna są zakazane

Korzystanie z tłuszczów trans nie tylko nie wpływa pozytywnie na smak produktów, ale także na ich właściwości zdrowotne. Czy w Polsce w końcu zostanie wprowadzony zakaz stosowanie tych substancji w przemyśle spożywczym?

Tłuszcze trans to rodzaj nienasyconych kwasów tłuszczowych, które występują naturalnie w niewielkich ilościach w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jednak większość tego typu substancji powstaje w wyniku procesów przemysłowych — podczas częściowej hydrolizy tłuszczów roślinnych i ich późniejszego utleniania. Tłuszcze trans charakteryzują się specyficznym ułożeniem atomów węgla w łańcuchu tłuszczowym, co powoduje, że cząsteczki tłuszczu są częściowo nasycone, a częściowo nie.

Nadmierna spożycie tłuszczy trans zwiększa poziom złego cholesterolu (LDL) i równocześnie obniża poziom dobrego, czyli HDL. Osoby spożywające w nadmiarze produkty bogate w tłuszcze trans są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (np. choroba wieńcowa czy zawał mięśnia sercowego). Ponadto zwiększenie ich spożycia może prowadzić do cukrzycy typu II, otyłości oraz wielu innych problemów zdrowotnych.

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecane jest ograniczenie spożycia tłuszczów trans do jak najmniejszego poziomu. Przede wszystkim warto unikać przetworzonej żywności, dań typu fast food oraz wyrobów cukierniczych.

Producenci żywności wykorzystują tłuszcze trans do uzyskania stałej konsystencji produktu (w głównej mierze), a także do poprawy jego walorów smakowych (choć rzadziej). Dlatego tłuszcze trans znajdziemy w takich produktach, jak:

• dania gotowe (pierogi, dania z mięsem),
• fast food (hamburgery, niskiej jakości pizze, zapiekanki),
• gotowe wyroby cukiernicze (ciasta, ciastka, torty),
• miksy tłuszczowe,
• półprodukty (sosy w proszku, kostki rosołowe),
• słodycze (czekolady, cukierki, kremy do smarowania),
• słone przekąski (chipsy, chrupki, krakersy),
• twarde i miękkie margaryny,
• wyroby z nabiału (serki, serki kanapkowe, serki topione).

Tłuszcze trans znajdują się w wielu produktach, które można znaleźć na półkach sklepowych, robiąc codzienne zakupy.

Jak uniknąć kupowania produktów zawierających tłuszcze trans? Przede wszystkim czytając składy produktów spożywczych. Lampka ostrzegawcza powinna nam się zapalić, jeśli znajdziemy tam pozycję "tłuszcze częściowo utwardzone" lub "częściowo uwodornione". Takich produktów lepiej nie wkładać do koszyka, gdy chcemy zadbać o nasze zdrowie.

O poważnym podejściu do tematu szkodliwości tłuszczów trans mogą świadczyć kroki, jakie niektóre kraje podejmują w walce z produktami, które zawierają ten składnik. Chodzi tu przede wszystkim o Danię. To właśnie w tym kraju wszedł w życie taki zakaz i to już 20 lat temu. Pewne ograniczenia wprowadziła również Kanada (w 2005 r.) oraz Unia Europejska (od 2021 r.). 

Kampania na rzecz ograniczenia spożycia tłuszczów trans trwa od wielu lat w Wielkiej Brytanii, a niezbyt skuteczny program przez lata obowiązywał w Stanach Zjednoczonych. Dopiero w 2018 roku wprowadzono w USA zakaz stosowania tłuszczów trans w produktach spożywczych. Nadal jest to jednak ograniczona liczba krajów w stosunku do całego świata.