To jedna z najbardziej trujących roślin w Polsce. Do złudzenia przypomina pietruszkę

Szczwół plamisty porasta łąki, pastwiska oraz nieużytki. Roślina zaliczana jest do trójki najbardziej trujących w naszym kraju, a jej spożycie może doprowadzić nawet do śmierci. Inne nazwy, które używane są na jej określenie, to: pietrasznik plamisty, psia pietruszka, świńska wesz, weszka czy szaleń plamisty.

Szczwół plamisty to zaraz obok barszczu Sosnowskiego i szaleju jadowitego jedna z najbardziej trujących roślin, które spotkać możemy w naszym kraju. W przypadku tego okazu trujące są wszystkie części rośliny, a najwięcej toksycznych substancji umieszczonych jest w owocach.

Jest to roślina zakwitająca od czerwca do sierpnia. Natomiast jej owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i września. Okaz dorasta do 120-180 cm wysokości, a jego łodyga jest silnie rozgałęziona i ma na sobie charakterystyczne plamki koloru fioletowego. Kwiaty szczwołu są drobne, białe oraz zebrane w baldachy.

Mylące jest to, że korzeń szczwołu plamistego przypomina pasternak, a jego liście imitują nać pietruszki. Roślina także bywa mylona z korzeniem chrzanu. Podobieństwo szczwołu przyczynia się do tego, że znane są przypadki zgonów ludzi oraz zwierząt wywołane zatruciem szczwołem plamistym.

Silnie trujące właściwości rośliny były wykorzystywane już w starożytności, kiedy to szczwołu plamistego używano, by zabić przestępców lub więźniów politycznych antycznej Grecji. Według niektórych właśnie tą rośliną został otruty grecki filozof Sokrates.

Czytaj również: Nietypowe znalezisko w lesie. Czy ten grzyb jest jadalny?

Toksyczne działanie rośliny spowodowane jest obecnością w niej substancji, zwanych alkaloidami. Wśród nich jest także koniina, która początkowo pobudza, a następnie poraża wegetatywne zwoje nerwów obwodowych i wywołuje upośledzenie ośrodka oddechowego.

Spożycie tej trucizny może doprowadzić do zgonu. Dawka śmiertelna koniiny to 100-200 mg. Objawy zatrucia rośliną można zaobserwować już po godzinie od jej spożycia, są to:

• zaburzenia rytmu serca,
• dolegliwości bólowe mięśni,
• konwulsje,
• paraliż mięśni,
• zmęczenie,
• powiększenie źrenic,
• nadmierne wydzielanie śliny,
• problemy z chodzeniem,
• porażenie ośrodka oddechowego, problemy z oddychaniem,
• utrata mowy,
• śpiączka.

Początkowo zatrucie objawia się przede wszystkim pieczeniem w przewodzie pokarmowym oraz ślinotokiem. Następnie występuje ból mięśni, utrata mowy, paraliż i utrata przytomności. W przypadku spożycia szczwołu plamistego należy niezwłocznie zgłosić się lekarza.

Na ten moment nie istnieje antidotum na zatrucie szczwołem plamistym. Lekarz może tylko zareagować na konkretne objawy i zabezpieczyć drogi oddechowe, gdy pojawiają się trudności w oddychaniu, a także podać leki antydrgawkowe.  

Dodatkowo wskazane jest również odtrucie przewodu pokarmowego, a także zapobieganie odwodnieniu organizmu. W przypadku zatrucia szczwołem plamistym dużą rolę odgrywa czas, więc nie możemy zwlekać z udaniem się do specjalisty.