Tę pastorałkę śpiewają wszyscy. Skąd popularność utworu “Gore gwiazda Jezusowi”?

Powstanie pastorałki "Gore gwiazda Jezusowi" datuje się na XVIII wiek. Choć dokładna data jej skomponowania nie jest znana, historycy są zgodni, że utwór ma swoje korzenie w polskiej tradycji ludowej z tamtego okresu. Pierwszy zapis tekstu i melodii pochodzi z wydanego w 1843 roku śpiewnika księdza Michała Mioduszewskiego zatytułowanego “Pastorałki i kolędy z melodyjami, czyli piosnki wesołe ludu w czasie Bożego Narodzenia śpiewane". Zbiór ten odgrywał kluczową rolę w dokumentowaniu kolęd i pastorałek śpiewanych w tamtym czasie.

Zobacz także: tekst kolędy “Bóg się rodzi"

Pastorałka należy do gatunku utworów religijnych o lekkim, radosnym charakterze, które łączą elementy sakralne z ludowymi motywami. W przypadku "Gore gwiazda Jezusowi" widoczna jest inspiracja historią narodzenia Chrystusa i gwiazdy betlejemskiej, która wskazała drogę pasterzom i mędrcom. Sam tytuł oraz refren podkreślają niezwykłość tego wydarzenia, jednocześnie nawiązując do głęboko zakorzenionych w polskiej kulturze tradycji bożonarodzeniowych.

Muzycznie pastorałka wyróżnia się prostą, ale bardzo melodyjną linią. Tekst pastorałki jest krótki i dynamiczny. Tytułowa gwiazda, która "gore", jest jednym z najważniejszych symboli w chrześcijaństwie, szczególnie w kontekście Bożego Narodzenia. Typowe dla tego typu utworów jest także bezpośrednie nawiązanie do postaci pasterzy, którzy są przedstawiani jako prości ludzie, pełni miłości i entuzjazmu.  

Co ciekawe, czwarta zwrotka "Gore gwiazda" nawiązuje do innej znanej kolędy "Anioł pasterzom mówił" (jednej z najstarszych polskich kolęd), co świadczy o tym, że kolędy i pastorałki tworzyły swego rodzaju zintegrowaną tradycję przekazu treści religijnych, często wzajemnie się uzupełniając.

Zobacz także: tekst kolędy “Przybieżeli do Betlejem pasterze"

Od czasu pierwszego zapisu w XIX wieku, pastorałka "Gore gwiazda Jezusowi" zyskała ogromną popularność, stając się jednym z najczęściej wykonywanych utworów bożonarodzeniowych w Polsce. Szczególnie znana stała się wersja "Gore gwiazda Jezusowi" Arki Noego, gdzie entuzjazm śpiewających dzieci sprawia, że pastorałka jest często obecna w czasie przedstawień jasełkowych oraz odtwarzana w serwisie YouTube.

Utwór doczekał się licznych interpretacji zarówno w tradycyjnej, jak i nowoczesnej formie. Wykonywana jest przez profesjonalne chóry, zespoły folklorystyczne, a także artystów muzyki popularnej, którzy w swoich aranżacjach sięgają po różne style, od klasyki po jazz i pop.

Pastorałki to forma muzyczna, która różni się od tradycyjnych kolęd swoją lekkością i charakterem bardziej zbliżonym do muzyki ludowej. Pastorałki, choć poruszają tematykę religijną, często były inspirowane codziennym życiem ludzi, ich językiem, humorem i zwyczajami. Dzięki temu mają wyjątkowy, ciepły klimat, który trafia zarówno do dorosłych, jak i dzieci. Najbardziej znane polskie pastorałki to, obok “Gore gwiazda", “Lulajże Jezuniu", “Bosy pastuszek", “Świeć gwiazdeczko mała świeć", “Jezus malusieńki", “Oj maluśki". Ich popularność wynika również z tego, że były one śpiewane nie tylko w kościołach, ale także podczas domowych spotkań rodzinnych w okresie świątecznym.