To te dzieci są najinteligentniejsze. Kolejność urodzenia ma znaczenie

Inteligencję opieramy na postrzeganiu, analizowaniu, adaptacji do zmieniającego się otoczenia, a także na rozumowaniu, przyswajaniu wiedzy i wykorzystywaniu w codziennym życiu. W jej interpretacji pomaga wskaźnik IQ. Tym razem weźmiemy pod lupę zarówno inteligencję, jak i osobowość rodzeństwa. Badacze doszli do niezwykle ciekawych wniosków w tych obszarach. 

Badacze z Uniwersytetu w Lipsku zdali sobie trud, żeby odpowiedzieć na pytanie: które dziecko jest inteligentniejsze. Wyniki zostały opublikowane w pracy pod tytułem "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Wsunął się następujący wniosek: pierworodne dziecko wykazuje wyższy iloraz inteligencji niż młodsze rodzeństwo. W testach IQ wskazano, że różnica jest niewielka, bo wynosi 1-2 punkty, co daje 10% odchylenia standardowego. 

W związku z tym nie ma ona przełożenia na życie codzienne czy karierę zawodową. Ciekawostką jest to, że badacze zauważyli również tzw. efekt nauczania, czyli kształcenie młodszego rodzeństwa przez to starsze. Właśnie przez to ich rozwój intelektualny może być stymulowany w większym stopniu. 

To z kolei przekłada się na lepsze wyniki w rozwoju funkcji wykonawczych, co również potwierdzają badania z 2025 roku, opublikowane w czasopiśmie "Frontiers in Education". Przeprowadzono je na 271 dzieciach w wieku od 5 do 6 lat i ich rodzeństwie. Pod uwagę wzięto nie tylko kolejność urodzenia, ale też czas spędzany przez ekranem. 

Po roku badacze doszli do wniosku, że u pierworodnych dzieci występuje lepszy rozwój funkcji poznawczych niż u młodszego rodzeństwa. Z kolei czas spędzany przed ekranem nie był tutaj znaczący. 

Naukowcy stwierdzili, że lepiej rozwinięta pamięć robocza może być związana z przebywaniem starszych dzieci w towarzystwie dorosłych. Sprzyja to bogatszym interakcjom werbalnym. 

Często stereotypowo przypisujemy cechy dzieciom. Okazuje się jednak, że nie ma dowodów naukowych dotyczących osobowości. 

W odróżnieniu od inteligencji, w przypadku osobowości nie zaobserwowano zależności. Kolejność urodzenia nie ma zatem wpływu na cechy osobowościowe określane mianem "Wielkiej Piątki", do której zaliczamy ekstrawersję, stabilność emocjonalną, ugodowość, sumienność i otwartość na doświadczenia. 

Różnice w osobowości, które zauważa się między starszym, a młodszym dzieckiem wynikają jedynie ze sposobu wychowywania, sytuacji rodzinnej, relacji z dorosłymi z rówieśnikami oraz z doświadczeń szkolnych. Nie możemy natomiast mówić w tym przypadku o kolejności urodzenia.