To jeden z najpiękniejszych zamków w Polsce. Odwiedź go w drodze do Sandomierza

Położony w malowniczym Ujeździe, na ziemi świętokrzyskiej, zamek Krzyżtopór jest jednym z tych miejsc w Polsce, które trzeba odwiedzić przynajmniej raz w życiu. W momencie powstania stanowił jedną z największych budowli pałacowych w Europie, aż do wybudowania Wersalu. Dzisiaj należy do najlepiej zachowanych w formie trwałej ruin obiektów tego typu nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Podróżując w stronę Sandomierza, jest niemal obowiązkowym przystankiem na trasie.  

Zamek Krzyżtopór w Ujeździe powstał w pierwszej połowie XVII wieku z inicjatywy bogatego magnata - Krzysztofa Ossolińskiego. To przykład budowli w typie "palazzo in fortezza", czyli rezydencji łączącej w sobie wygodę mieszkańców z funkcją obronną. Budowie tego zamku towarzyszył cel przyćmienia wszystkich innych siedzib magnackich w Polsce, a także poza nią. 

Nazwa zamku pochodzi od dwóch symboli, którymi oflankowana jest brama wjazdowa, a mianowicie od krzyża, który jest symbolem wiary oraz topora mieszczącego się w herbie rodu Ossolińskich. Warto jednak nadmienić, że pierwotna nazwa zamku brzmiała “Kszysztopór" i jej pierwszy człon nawiązywał do imienia fundatora.  

Niestety pomimo ogromnego rozmachu i monumentalności, zamek Krzyżtopór nie cieszył się długo swoją świetnością. Zmieniał często właścicieli, a na kartach jego historii zapisało się między innymi zniszczenie oraz splądrowanie w czasie potopu szwedzkiego. Pomimo podjętych prób zamek nigdy już nie odzyskał swojego dawnego blasku. Dzisiaj można podziwiać jego dobrze zachowane ruiny, które nadal świadczą o dawnym przepychu i w doskonały sposób ukazują jego rozmach oraz monumentalność.  

Sprawdź też: Zamek, tężnia, zapora i wodny plac zabaw. A to wszystko chwilę od Krakowa

Po burzliwych dziejach zapisanych na kartach historii, obecnie zamek udostępniony jest do zwiedzania jako trwała ruina. Można go zwiedzać indywidualnie lub z przewodnikiem, który w fascynujący sposób opowiada dzieje budowli oraz związane z nią legendy. Bilet normalny kosztuje 22 zł, zaś ulgowy 19 zł. Co ciekawe, w każdą pierwszą niedzielę miesiąca w sezonie turystycznym (od kwietnia do końca października) można skorzystać z bezpłatnej usługi przewodnika w grupach.  

Ponadto w sezonie turystycznym istnieje możliwość nocnego zwiedzania Zamku Krzyżtopór z pochodniami, iluminacjami i licznymi opowieściami owianymi tajemnicą. Do dyspozycji jest zwiedzanie standard lub zwiedzanie premium, w którego programie uwzględnione są między innymi potyczki rycerskie na zamkowym dziedzińcu. Nocne zwiedzanie odbywa się w określonych datach od kwietnia do października.  

Latem na terenie zamku odbywają się również liczne wydarzenia, takie jak Gala Walk Rycerskich, Festiwal Muzyki Dawnej czy Niedziela z Historią w Tle. Z kolei co roku w ostatni weekend maja odbywa się Turniej Rycerski o Szablę Krzysztofa Baldwina Ossolińskiego. Można więc zaplanować wycieczkę do Sandomierza na konkretny termin i przy okazji odwiedzić ruiny Zamku Krzyżtopór podczas widowiskowych wydarzeń. Jest to bowiem wyjątkowe miejsce, w którym unosi się duch historii, ukazujący jak niegdyś potężna była polska magnateria.  

Przeczytaj też: Kameralne miasteczko wśród gór. Sanatorium, park narodowy i ścieżki spacerowe

Źródła: swietokrzyskie.travel, krzyztopor.org.pl, zabytek.pl